۵ دلیل برای تماشای سریال سرگذشت ندیمه

چرا باید سرگذشت ندیمه را تماشا کرد؟

سریال سرگذشت ندیمه یا The Handmaid’s Tale یک اثر تراژیک و پادآرمان‌شهری است که توسط بروس میلر و به سفارش کمپانی Hulu ساخته شده است. این سریال از رمان معروفی با همین نام، نوشته مارگارت اتوود، الهام گرفته و داستانی پر از پیچیدگی‌های اجتماعی و سیاسی را روایت می‌کند. سرگذشت ندیمه دنیایی تحت حکومت گیلیاد را به تصویر می‌کشد؛ حکومتی تئوکراتیک و اقتدارگرا که بر اساس تفسیرهای افراطی از مذهب بنا شده است.

داستان سریال سرگذشت ندیمه درباره چیست؟

در آینده‌ای که به علت آلودگی‌های زیست‌محیطی و شیوع بیماری‌های مقاربتی، بحران ناباروری جهان را تهدید می‌کند، تنها ۵٪ از زنان توانایی باروری دارند. در این میان، یک کودتا در ایالات متحده توسط افراط‌گرایان مذهبی به تشکیل حکومتی به نام گیلیاد می‌انجامد. این حکومت جدید، تمام زنان بارور را مجبور می‌کند تا به عنوان ندیمه برای تولید نسل به خدمت گرفته شوند. زنان در گیلیاد به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند: همسران مقامات، که نابارورند و در ظاهر در جایگاه بالایی قرار دارند؛ مارتاها، که وظیفه خدمتکاری را بر عهده دارند؛ و ندیمه‌ها، که تنها به عنوان وسیله‌ای برای تولید مثل به کار گرفته می‌شوند. همچنین، عمه‌ها به عنوان مسئولان نظارت و کنترل بر ندیمه‌ها فعالیت دارند.

دلایل تماشای این سریال

۱. حسرت و آرزوهای ناگفته

در این سریال، هر شخصیت داستانی متفاوت از حسرت‌ها و آرزوهای برآورده‌نشده خود را روایت می‌کند. همسران مقامات که برای داشتن فرزند با ایجاد چنین حکومتی همدستی کرده‌اند، اکنون خود نیز در محدودیت‌های گیلیاد گرفتارند. این سریال به خوبی نشان می‌دهد که چگونه آرزوهای فردی و محدودیت‌های جامعه می‌تواند سرنوشت انسان‌ها را شکل دهد و باعث شود آن‌ها حتی به قیمت از دست دادن آزادی‌های فردی خودشان، در این سیستم افراطی مشارکت کنند.

۲. ترس و تسلیم در برابر شرایط

مارتاها زنانی هستند که هرچند زندگی محدود و ساده‌ای دارند، اما هیچ‌گاه از ترس مجازات، جرأت مقابله با سیستم را پیدا نمی‌کنند. آنها نمونه‌ای از زنان هستند که در ظاهر به شرایط جدید تن داده‌اند، اما در درون، حسرت آزادی‌های گذشته‌شان را دارند. این ترس درونی از تغییر و مجازات، آن‌ها را از هرگونه مبارزه و بازپس‌گیری آزادی‌های خود بازمی‌دارد.

۳. باورهای نادرست و تحریف‌شده

مردان گیلیاد با سوءاستفاده از آموزه‌های مذهبی، قوانینی سرکوب‌گرانه برای زنان وضع کرده‌اند که نتیجه‌اش نابودی حقوق اولیه آن‌هاست. در سریال می‌بینیم که این باورهای نادرست تا جایی به سیستم نفوذ کرده‌اند که حتی همسران مقامات نیز به واسطه حسرت مادر شدن، این قوانین سرکوب‌گر را پذیرفته‌اند و در مراسم باروری حضور دارند. این وضعیت نشان می‌دهد که باورهای نادرست و تحریف‌شده تا چه حد می‌تواند انسان‌ها را تحت سلطه قرار دهد و ماهیت انسانی آن‌ها را از بین ببرد.

۴. قدرت مادرانه و امید به تغییر

ندیمه‌ها، به خصوص شخصیت اصلی سریال، جون، به عنوان مادرانی که فرزندانشان را از دست داده‌اند، نماد قدرت و مبارزه در این سریال هستند. مادر بودن برای آنها قدرتی درونی فراهم می‌کند که در برابر ظلم و ستم گیلیاد مقاومت کنند. جون با کنترل احساسات خود و استفاده از عشق به فرزند، به تدریج تبدیل به فردی می‌شود که مبارزه‌ای غیرممکن را در پیش می‌گیرد. سریال به مخاطب نشان می‌دهد که قدرت احساسی و عشق مادرانه می‌تواند قوی‌ترین نیروی مقاومت در برابر ظلم باشد.

۵. اهمیت دانش و آگاهی

در گیلیاد، زنان از حق خواندن و نوشتن محرومند. حکومت با آگاهی از این‌که دانش می‌تواند باعث افزایش آگاهی و انگیزه برای مبارزه شود، حق سوادآموزی را از زنان سلب کرده است. در حالی که همسران مقامات و عمه‌ها به اطلاعات بسیار محدودی دسترسی دارند، ندیمه‌ها هیچ فرصتی برای آگاهی از جهان خارج ندارند. سریال به ما یادآوری می‌کند که دانش و آگاهی از خود و دنیای اطراف، تنها راه مبارزه با ظلم و نادیده‌گرفتن حقوق انسانی است.

سرگذشت ندیمه: از کتاب تا سریال

سرگذشت ندیمه ابتدا به عنوان یک رمان توسط نویسنده کانادایی مارگارت آتوود در سال ۱۹۸۵ منتشر شد. این کتاب به سرعت در میان خوانندگان محبوب شد و توجه منتقدان را نیز به خود جلب کرد. آتوود ایده این داستان را با الهام از مسائل اجتماعی و سیاسی دهه ۱۹۸۰ میلادی و نگرانی‌هایش درباره افراط‌گرایی‌های مذهبی و تهدید آزادی‌های فردی خلق کرد. آتوود با نگاه دقیق به تاریخ و با الهام از انقلاب‌ها و جنبش‌های اقتدارگرا در سراسر جهان، این داستان هولناک و تأمل‌برانگیز را نوشت.

تاثیرگذاری کتاب و جوایز آن

از زمان انتشار، سرگذشت ندیمه به یکی از آثار مهم ادبیات پادآرمان‌شهری تبدیل شد و نقدهای بسیار مثبتی از روزنامه‌ها و مجلات معتبر دریافت کرد. این کتاب توسط انتشارات مک‌کللند و استوارت در کانادا و Houghton Mifflin در ایالات متحده منتشر شد و میلیون‌ها نسخه از آن در سراسر جهان به فروش رسید. روزنامه‌های معتبری همچون نیویورک تایمز، واشنگتن پست و گاردین آن را شاهکاری از تحلیل اجتماعی و نقد قدرت توصیف کردند. این اثر به مرور در میان آثار برجسته ادبیات معاصر جای گرفت و جایزه آرتور سی. کلارک را به عنوان بهترین رمان علمی-تخیلی دریافت کرد. همچنین نامزد جایزه بوکر نیز شد.

انتشار ادامه‌ی کتاب پس از سه دهه

پس از موفقیت و استقبال گسترده از نسخه اول، مارگارت آتوود در سال ۲۰۱۹ تصمیم گرفت ادامه‌ای برای این داستان بنویسد. کتاب جدید او به نام وصیت‌ها (The Testaments) منتشر شد که داستان آن حدود ۱۵ سال پس از حوادث کتاب اول رخ می‌دهد و به بررسی سرنوشت حکومت گیلیاد از زوایای جدید می‌پردازد. وصیت‌ها نیز بلافاصله پس از انتشار مورد تحسین منتقدان قرار گرفت و توانست جایزه بوکر را از آن خود کند. این ادامه، نه تنها به جذابیت داستان اصلی افزود بلکه بار دیگر نشان داد که چطور نگرانی‌های آتوود درباره تهدید آزادی‌های فردی و حقوق بشر همچنان به‌روز است.

فروش کتاب و تأثیر اجتماعی

سرگذشت ندیمه تاکنون میلیون‌ها نسخه در سراسر جهان فروخته و به بیش از ۴۰ زبان ترجمه شده است. این کتاب به خصوص پس از ساخت سریال به یک نماد فرهنگی تبدیل شد؛ طوری که بسیاری از زنان در تظاهرات‌های مربوط به حقوق زنان از لباس‌های معروف ندیمه‌ها استفاده می‌کنند. این نشان می‌دهد که چگونه یک داستان تخیلی می‌تواند به صدای اعتراضات اجتماعی و الهام‌بخش حرکت‌های واقعی تبدیل شود.

نظر منتقدان و تأثیرات فرهنگی

منتقدان این کتاب را یکی از شاهکارهای ادبیات پادآرمان‌شهری می‌دانند که توانسته مفاهیم آزادی، سرکوب، و ایمان را به شکلی منحصربه‌فرد به تصویر بکشد. روزنامه نیویورک تایمز این کتاب را یک هشدار اجتماعی خوانده است و واشنگتن پست نیز آن را اثری ماندگار از تصویرسازی‌های هولناک توصیف کرده که به شکل درخشانی از قدرت داستان‌پردازی استفاده می‌کند. همچنین بسیاری از منتقدان اعتقاد دارند که سرگذشت ندیمه به عنوان یک اثر ادبی موفق شد توجه جهانیان را به مسائل مهمی مانند حقوق زنان، آزادی فردی و خطرات افراط‌گرایی جلب کند.

جنبه‌های فنی سریال سرگذشت ندیمه

۱. قاب‌بندی و فیلمبرداری

سرگذشت ندیمه با بهره‌گیری از قاب‌بندی‌های بسیار خاص، حس تنهایی و محدودیت‌های شخصیت‌های زن را به خوبی منتقل می‌کند. در بسیاری از صحنه‌ها، شخصیت اصلی یعنی جون (آفرد) را در کادرهای بسته و محدود می‌بینیم که بازتابی از محدودیت‌های جسمی و روانی اوست. استفاده از نماهای نزدیک، به خصوص در لحظات حساس داستان، به مخاطب اجازه می‌دهد تا احساسات عمیق شخصیت‌ها را تجربه کند و ارتباط قوی‌تری با آن‌ها برقرار نماید. این شیوه‌ی فیلمبرداری، همواره تنش و اضطراب را در مخاطب ایجاد کرده و یکی از دلایلی است که این سریال توانسته تاثیرگذاری ماندگاری داشته باشد.

۲. نورپردازی

نورپردازی در سرگذشت ندیمه به شدت مینیمال و کنترل‌شده است. در بیشتر صحنه‌ها از نور طبیعی استفاده شده و سایه‌های عمیق برای خلق فضای سنگین و هولناک گیلیاد به کار رفته است. این نورپردازی ساده اما موثر، فضایی سرد و تاریک ایجاد می‌کند که نمایانگر اختناق و سرکوب شخصیت‌هاست. در صحنه‌های داخلی، نورپردازی با استفاده از نورهای طبیعی و سرد صورت می‌گیرد تا احساس زندانی بودن و عدم دسترسی به دنیای بیرون را تداعی کند.

 

در صورتی که به نورپردازی علاقه دارید، پیشنهاد می‌کنم مقاله نورپردازی در سینما و انواع آن را مطالعه کنید

۳. بازیگر نقش اول: الیزابت ماس

الیزابت ماس که نقش اصلی سریال یعنی جون آزبورن (آفرد) را بازی می‌کند، با هنرنمایی برجسته خود به یکی از نقاط قوت اصلی این سریال تبدیل شده است. ماس با بازیگری حسی و عمیق خود توانسته شخصیت زنی را به تصویر بکشد که در عین شکنندگی، قدرت مقاومت و مبارزه را نیز در خود پرورش می‌دهد. ماس پیش از این نیز در سریال‌های معروفی مانند Mad Men و Top of the Lake نقش‌آفرینی کرده و توانسته جایگاه خود را به عنوان یکی از بازیگران برجسته‌ی تلویزیون تثبیت کند. بازی او در سرگذشت ندیمه تحسین منتقدان را به همراه داشته و چندین بار نیز نامزد دریافت جایزه‌ی امی شده است.

۴. کارگردانی بروس میلر

بروس میلر، خالق و کارگردان اصلی سرگذشت ندیمه، پیش از این در پروژه‌هایی چون ER و The 4400 نیز فعالیت داشته است. میلر با مهارت خاص خود در ایجاد فضاهای پرتنش و با توجه به جزئیات، موفق شده است که داستانی را خلق کند که در عین وفاداری به کتاب مارگارت آتوود، با عناصر سینمایی جدید و مدرن نیز تلفیق شده و برای مخاطبان معاصر جذاب باشد. میلر در مصاحبه‌های مختلف از چالش‌های ساخت این سریال و تأثیرگذاری پیام داستان در جامعه امروز صحبت کرده و به اهمیت حفظ ماهیت اصلی کتاب در بازنمایی سریال تأکید کرده است.

۵. حواشی و جزئیات فصل ششم

در حالی که فصل پنجم سریال به پایان رسیده است، ساخت فصل ششم به عنوان فصل پایانی تایید شده و قرار است داستان شخصیت‌های اصلی به سرانجامی برسد. با اعلام خبر فصل ششم، گمانه‌زنی‌ها درباره نحوه پایان داستان جون و گیلیاد به شدت افزایش یافته است. برخی از طرفداران نگران این هستند که سریال نتواند به یک پایان‌بندی مناسب برسد، در حالی که عده‌ای دیگر انتظار دارند شاهد یک انقلاب یا تغییرات جدی در سرنوشت شخصیت‌ها باشند. فصل ششم به دلیل حضور کارگردانان و نویسندگان جدید، احتمالاً با نوآوری‌های بیشتری در داستان‌پردازی و تغییرات در سبک فیلمبرداری همراه خواهد بود.

همچنین، این سریال به دلیل نقد صریح و شدیدش بر موضوعات اجتماعی و سیاسی بارها به موضوعی برای بحث و گفتگو در رسانه‌ها تبدیل شده است. برخی از منتقدان معتقدند که سریال از وقایع سیاسی و اجتماعی روز الهام گرفته و به موضوعاتی چون حقوق زنان و آزادی‌های مدنی پرداخته است. در عین حال، این سریال توانسته تأثیرات فرهنگی گسترده‌ای بگذارد؛ طوری که زنان در تظاهرات‌ها با لباس‌های ندیمه شرکت می‌کنند تا اعتراض خود به نقض حقوقشان را نشان دهند.

نتیجه‌گیری

سریال سرگذشت ندیمه با تمرکز بر احساسات عمیق و باورهای پیچیده، بینندگان را به تفکر درباره مسائل اجتماعی و سیاسی وادار می‌کند. این اثر به مخاطب نشان می‌دهد که چگونه تسلیم باورهای نادرست، تضعیف دانش، و محدودیت‌های اجتماعی می‌توانند آزادی و اختیار فرد را از او بگیرند. اگر به دنبال سریالی هستید که به شما انگیزه مبارزه با بی‌عدالتی و آگاهی از قدرت‌های درونی‌تان بدهد، سرگذشت ندیمه گزینه‌ای ارزشمند برای تماشا است.